Przy wyborze systemu rynnowego nasza uwaga skupia się głównie na aspektach ekonomicznych i wizualnych. Tymczasem ważniejsze są kwestie związane z jakością wykonania, kompletnością systemu oraz dostępem części zamiennych. Najlepiej zdecydować się na gotowy system od jednego producenta. Jest to o tyle istotne, że w skład takich systemów wchodzi wiele akcesoriów, w tym rynny, rury spustowe, kosze, odpływy, haki, obejmy itd. – nawet kilkadziesiąt elementów!
Zaletą gotowych systemów rynnowych jest to, że poszczególne elementy będą do siebie pasować pod względem jakości, kolorystyki i materiałów. Pamiętajmy, że zadaniem orynnowania jest skuteczne odprowadzanie i odbiór wody spływającej z dachu, do czego potrzebujemy konkretnych akcesoriów rynnowych. Ich bogaty asortyment ułatwia wykonanie bardziej skomplikowanych odwodnień. Decydując się na gotowy system, zyskamy pewność, że elementy będą do siebie pasować oraz zapewnią kompletne i funkcjonalne orynnowanie. Jakie akcesoria rynnowe są niezbędne?
Spis treści:
System rynnowy – z czego się składa?
Podstawowy system rynnowy może liczyć od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu elementów. Głównym elementem są rynny, którymi woda deszczowa ścieka z połaci dachu. Dostępne są rynny prostokątne, okrągłe, eliptyczne, a nawet ozdobne, wyprodukowane z aluminium, PCW, stali powlekanej lub stopu cynkowo-tytanowego. To nie jedyne elementy, które wchodzą w skład systemu rynnowego.
Budowa systemu rynnowego:
• rynny – biegną wzdłuż krawędzi dachu i to do nich ścieka woda deszczowa z połaci dachu,
• rury spustowe – zbierają wodę płynącą rynnami i odprowadzają ją poza budynek; mają przekrój stały lub zwężający się,
• wylewki – montowane są na końcu rur spustowych i kierują wodę do kanalizacji lub gruntu,
• narożniki – łączą rynny w narożnikach budynku,
• odpływy rynnowe – łączą rynny z rurami spustowymi,
• łączniki – w tym łączniki do rur spustowych oraz łączniki do rynien.
W skład systemów rynnowych wchodzą również inne akcesoria, takie jak haki (wsporniki dla rynny, narożnika czy łączników), kształtki i obejmy. Ponadto dostępne są specjalne rynajzy, umożliwiające zachowanie spadku rynien, oraz rewizja do rynien, która umożliwia dbanie o to, aby system nie zapchał się liśćmi. Warto wspomnieć również o elementach uzupełniających, jak tzw. rzygacze (gargulce) i zbieracze wody.
Kosze rynnowe – spustowe i zlewowe
Jednym z ważniejszych akcesoriów systemu rynnowego są kosze. Dzięki koszom woda nie gromadzi się podczas deszczów i swobodnie spływa do rur spustowych. Wyróżniamy tu kosze zlewowe i spustowe.
Kosz zlewowy łączy rynnę z rurą spustową i przeznaczony jest do odprowadzania wody z dachów płaskich i tarasów, natomiast kosz spustowy łączy się z kielichem przyściennym i odprowadza wodę z powierzchni dachu. Co istotne, kosze rynnowe mogą służyć jako element przejściowy przy zastosowaniu odwodnienia z dachów płaskich po przejściu rury spustowej przez attykę.
Ponadto dostępne są również kosze do rynny zapobiegające zbieraniu się liści – taki kosz jest wkładany do rynny dachowej w miejscu leja spustowego w otworze rynny, który prowadzi do rury spustowej. Na dachu, na którym występują połacie o odmiennym nachyleniu, montuje się rynnę koszową (kosz dachowy), która zapewnia właściwe ukierunkowanie wody opadowej, by ta spływała do systemu rynnowego.
Osadnik i czyszczaki do rynien
Osadnik rynnowy, nazywany też czyszczakiem lub butem, jest niezbędnym akcesorium w przypadku, gdy wodę odprowadza się do kanalizacji, studzienek czy rozsączalni. To właśnie on łączy system rynnowy z kanalizacją. Jego nazwa nie jest przypadkowa – jego zadaniem jest ochrona przed zanieczyszczeniami, które z wodą deszczową spływają z połaci dachowej przez rurę spustową. Tym samym zapobiega zapychaniu kanalizacji deszczowej i studni chłonnych. Poza tym czyszczak rynnowy pozwala poprawnie wykonać podłączenie do instalacji i jest ważnym elementem służącym rewizji pionu spustowego.
Standardowy osadnik rynnowy do uniwersalnych zastosowań składa się z korpusu, koszyka osadczego i pokrywy połączonej z korpusem; pokrywa może być stała lub uchylna. Jaki osadnik do rynny wybrać? Na rynku dostępne są osadniki rynnowe, które pasują do różnych rur: 53, 75, 82, 90, 105, 110 i 125 mm. Dużą popularnością cieszą się czyszczaki wykonane z PVC, które są bardzo odporne na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie niekorzystnych czynników atmosferycznych. Do systemu rynnowego o przekroju prostokątnym dobrze wybrać czyszczak z zaznaczonymi liniami cięcia 70 × 80 cm. Sprawdzi się tu też uniwersalny osadnik, w którym wystarczy wyciąć okrągły otwór i wstawić specjalną klapkę.
Odpływy, rury spustowe i łączniki
O rurach spustowych, odpływach i łącznikach wspomnieliśmy już na początku artykułu, ale warto się nad nimi pochylić bardziej.
Rury spustowe (inaczej rusy) są po rynnach kluczowym elementem systemu rynnowego. Montuje się je pionowo na ścianach. Mają przekrój zamknięty, a ich kształt i średnica muszą być dopasowane do rynien, w innym przypadku ryzykujemy niedrożnością instalacji, co przy obfitych deszczach może doprowadzić do przelewania się wody i zalewania elewacji. Wyróżnia się dwa rodzaje rur spustowych: metalowe i plastikowe, przy czym rury metalowe są wykonane najczęściej z blachy stalowej, często ocynkowanej lub w inny sposób zabezpieczonej przed korodowaniem.
Odpływy rynnowe dzieli są na dwa rodzaje: przelotowe (tzw. sztucery) i końcowe do montażu w narożnikach. Są to elementy, które łączą rynny z rurami spustowymi – to właśnie dzięki nim rynny przechodzą w rury spustowe. Muszą być dopasowane i specjalnie obrobione, z odpowiednio wyprofilowanym kształtem, który umożliwi włączenie rury spustowej do systemu.
Łączniki dzielimy na dwa rodzaje, a mianowicie łączniki do rynien, które pozwalają łączyć rynny w linii prostej, oraz łączniki do rur spustowych, które obejmują kolana, trójniki, mufy i redukcje – to dzięki nim możemy zmieniać kierunek rury spustowej czy zastosować dodatkowe akcesoria systemu rynnowego. Łączniki rynny zazwyczaj są wyposażone w uszczelki i wykonane w technologii EPDM – jest to istotne, ponieważ ten element orynnowania musi wyróżniać się wysoką odpornością i sprężystością.
Inne akcesoria rynnowe
System rynnowy może być doposażony w elementy dodatkowe, które mogą albo wesprzeć jego pracę, albo być tylko elementem ozdobnym. Odnośnie do aspektów estetycznych – dobrym przykładem są tu rzygacze, które mogą zastąpić rurę spustową, jednak dziś pełnią głównie funkcję dekoracyjną. Natomiast ważnym elementem wykończeniowym jest dekiel (znany też jako denko) – to nim zamyka się ostatnią rynnę w linii okapu.
Ponadto w leju spustowym możemy zamontować specjalne sitko, które zatrzyma wszelkiego rodzaju zanieczyszczenia, takie jak gałęzie czy liście, i tym samym polepszy drożność rur spustowych. Aby ułatwić czyszczenie i przeglądy rury spustowej, warto zamontować czyszczak (rewizję). Do przechwytywania wody z rur spustowych możemy zainstalować łapacz deszczówki. Rozważyć powinniśmy również kable przeciwoblodzeniowe, dzięki którym zimą w rynnach i rurach nie utworzą się zatory lodowe.
Jak widać, nowoczesne systemy rynnowe składają się z wielu elementów. Zamiast więc pamiętać o każdym z nich lub szukać akcesoriów osobno, najlepiej zdecydować się na gotowe systemy. Dzięki temu praca wykonawców jest łatwiejsza, a i zyskuje się większą gwarancję, że instalacja będzie funkcjonalna i bezpieczna w użytkowaniu.
