Nie trzeba być fachowcem, żeby wiedzieć, że fundament jest podstawowym elementem budowy domu, decydującym między innymi o stabilności całego budynku. Warto zatem zadbać o odpowiednią konstrukcję. Poniższy poradnik pozwoli ci poznać poszczególne etapy budowy fundamentów oraz rozwieje wszelkie wątpliwości związane z tym procesem.
Rozróżniamy dwa rodzaje inwestorów: jedni stawiają na tradycyjne fundamenty, czyli ławy fundamentowe, drudzy wybierają mniej popularną płytę fundamentową. Przed podjęciem ostatecznej decyzji należy zapoznać się z charakterystyką obu wymienionych opcji. Ten artykuł powstał z myślą o czytelnikach, którzy planując budowę domu, zastanawiają się nad wyborem konkretnej metody stawiania fundamentów.
Spis treści:
Metody wykonania fundamentów
Ława fundamentowa to duża, najczęściej betonowa belka, o dużym znaczeniu w budownictwie. Jej zadaniem jest rozkładanie ciężaru budynku równomiernie na całą konstrukcję. Dzięki temu budynek nie zapada się pod swoim ciężarem, a użytkownik unika poważnej katastrofy budowlanej. Dobrze zrobiona ława zapobiega również przedostawaniu się wody i wilgoci do fundamentów, a więc chroni przed powstawaniem pęknięć i innych uszkodzeń. Ławy fundamentowe wykonuje się najczęściej ze zbrojonego betonu (żelbet). Wykorzystuje się do tego mieszanki betonowe o klasie bliskiej lub równej C20/25. Zwykle osadza się je na głębokości od 80 do 140 cm pod ziemią, co ma zapobiegać zamarzaniu gruntu pod konstrukcją. Wymiary ław fundamentowych to najczęściej 50–140 cm szerokości i 30–50 cm wysokości. W przypadku domu stawianego na terenie o znacznym nachyleniu korzysta się z ław schodkowych o wysokości 30–50 cm.
Płyta fundamentowa stanowi alternatywę dla tradycyjnej ławy. Jest ona doskonałym rozwiązaniem w przypadku wyjątkowo wymagających warunków gruntowo-wodnych, wysokiego poziomu wód gruntowych, gruntów słabonośnych i wysadzinowych, gruntów nasypowych lub na terenach dotkniętych szkodami górniczymi. Konstrukcja płyty fundamentowej sprawia, że obciążenie rozkłada się na większej powierzchni niż w przypadku ław fundamentowych. Dzięki temu płyty odznaczają się dużą nośnością, gwarantując budynkowi stabilność nawet na bardzo niepewnym gruncie.
Co ważne, wykonanie płyty fundamentowej nie należy do najtrudniejszych czynności budowlanych. Jej konstrukcja jest prostsza niż w przypadku tradycyjnej ławy fundamentowej, która wymaga udziału dobrego inżyniera. Jej budowa również nie zabiera wiele czasu, ponieważ nie potrzeba przerw technologicznych. Mimo to metoda nadal jest dosyć osobliwa dla budowlańców.
Zobacz również: Normy i wytyczne dla budowy domu – etapy, materiały, pozwolenia
Budowa fundamentów na betonowych ławach krok po kroku
Jako że ławy fundamentowe są najpopularniejszą metodą stawiania podstawy dla domu, skupimy się w całości na nich. W kilku krokach przedstawimy kolejne etapy budowy fundamentów tradycyjną metodą. Do płyt fundamentowych wrócimy, kiedy staną się one bardziej popularne w Polsce.
Zobacz również: folie fundamentowe
Projekt fundamentów
Jakość fundamentów przekłada się na stabilność całej konstrukcji budynku – dlatego tak ważny jest dobrze wykonany projekt, w którym ujęto jak najwięcej czynników. Oto najważniejsze elementy decydujące o powodzeniu prac budowlanych:
• rozmiary budynku – im obiekt większy, tym większe i mocniejsze muszą być jego fundamenty,
• liczba kondygnacji – im więcej pięter, tym większe obciążenie dla fundamentów,
• technologia budowy – różne technologie budowy (np. tradycyjna, szkieletowa, stalowa czy betonowa) wymagają innego rodzaju fundamentów,
• materiały budowlane – rodzaj zastosowanych fundamentów będzie inny dla betonu, drewna i cegły,
• rodzaj gruntów – rodzaj i właściwości gruntu wpływają na rodzaj i głębokość osadzenia fundamentów.
Obliczenie parametrów fundamentów wymaga przeprowadzenia dokładnych badań geotechnicznych. Dzięki nim jesteśmy w stanie poznać takie elementy jak: nośność gruntu, głębokość położenia gruntu nośnego i ruchy gruntów. Wyniki badań pomagają w ustaleniu maksymalnego obciążenia, jakie może udźwignąć grunt, oraz rodzaju fundamentów, jaki trzeba będzie ostatecznie zastosować.
Żadna dokumentacja projektowa nie będzie kompletna bez opinii geotechnicznej uwzględniającej wyniki badań geotechnicznych oraz zalecenia dotyczące rodzaju i głębokości fundamentów. Dzięki rzetelnej opinii geotechnicznej ryzyko wystąpienia problemów ze stabilnością fundamentów jest minimalne.
Sprawdź ofertę bloczków w SIG: Bloczki fundamentowe
Wykop
Proces tworzenia wykopu sprowadza się do następujących etapów:
• wytyczenie i oznakowanie obszaru wykopu na podstawie dokumentacji projektowej,
• wykopanie gruntu przy pomocy koparki lub spycharki (również zgodnie z wytycznymi projektowymi),
• usunięcie urobku,
• wypoziomowanie i przygotowanie podłoża do osadzania fundamentów,
• montaż deskowania i zbrojenia, które utrzyma beton w odpowiedniej formie.
Zbrojenie
Po prawidłowym przygotowaniu wykopu można przystępować do montażu zbrojenia. Na zbrojenie składa się zestaw stalowych prętów, drutów i siatek zbrojeniowych ułożonych zgodnie z określonym schematem i połączonych ze sobą.
Po odpowiednim zmontowaniu zbrojenia należy wykonać połączenia zbrojeniowe między poszczególnymi elementami. Trzeba pamiętać, że tylko jednolita i stabilna konstrukcja gwarantuje właściwą nośność konstrukcji.
Kolejnym etapem jest przymocowanie zbrojenia do deskowania w taki sposób, by utrzymało ono swoją pozycję podczas zalewania fundamentów betonem.
Betonowanie ław
Aby ławy spełniały swoje zadanie, należy sięgnąć po beton wysokowartościowy o wysokiej wytrzymałości na ściskanie (na poziomie 50–120 MPa). Jeszcze lepiej, jeśli posiada on właściwości samozagęszczalne. Wybór produktu o najwyższych parametrach sprawi, że konstrukcja będzie odpowiednio trwała, a sama jego aplikacja łatwa i wygodna.
Betonowanie polega na wlewaniu betonu do określonej powierzchni lub do wykopu. Proces ten ma utworzyć fundamenty. Betonować można zarówno w deskowaniu, jak i bezpośrednio w wykopie.
Betonowanie w deskowaniu wymaga ustawienia specjalnych szalunków, na których następnie układa się zbrojenie, a na końcu zalewa betonem. Dzięki deskowaniu betonowana powierzchnia jest odpowiednio równa, dobrze zagęszczona i wygładzona.
Aplikacja betonu bezpośrednio do wykopu, choć tańsza i prostsza, nie gwarantuje takiej precyzji, a więc wylana powierzchnia może być nierówna. Wybór konkretnego sposobu betonowania zależy od takich czynników, jak między innymi rodzaj konstrukcji, materiały, terminy realizacji projektu, sprzęt dostępny na budowie czy preferencje wykonawcy.
Stawianie ścian fundamentowych
Po przygotowaniu terenu, wykopaniu rowu fundamentowego, położeniu warstw izolacyjnych i zaaplikowaniu betonowej wylewki można przystępować do formowania ścian fundamentowych. Proces ten składa się również z kilku podstawowych kroków:
• montażu szalunków, czyli drewnianych konstrukcji umożliwiających nadanie kształtu ścianom fundamentowym,
• wylewania betonu aż do uzyskania odpowiedniej wysokości ścian,
• oczekiwania aż beton utwardzi się wystarczająco, aby móc usunąć szalunki,
• wykończenia powierzchni ścian fundamentowych poprzez szlifowanie lub pokrycie wodoodpornymi farbami lub tynkiem.
Izolacja przeciwwilgociowa i ocieplanie fundamentów
Wilgoć i skrajnie niskie temperatury to dwa poważne czynniki wpływające na uszkodzenia konstrukcji budynków. Żeby im zapobiec, należy na wcześniej przygotowaną powierzchnię fundamentów nałożyć membranę izolacyjną, która skutecznie przeszkodzi wilgoci w przedostaniu się do ścian.
Kolejnym etapem jest ocieplanie fundamentów polegające na nałożeniu na ściany fundamentowe izolacji termicznej. Ma ona zabezpieczyć fundamenty przed utratą ciepła, a w konsekwencji oszczędzić energię w budynku. Izolację wykonuje się ze styropianu lub wełny mineralnej.
Zobacz również: Izolacje fundamentów
