Właściwa izolacja rurociągów instalacyjnych to jeden ze sposobów na skuteczne obniżenie kosztów eksploatacji budynku. Odpowiednio dobrana i wykonana minimalizuje straty ponoszone zwykle z tytułu ogrzewania i chłodzenia obiektu. Z jakich jeszcze powodów ważna jest izolacja termiczna rur grzewczych? Jakie rozwiązania dostępne są na rynku? Jakie są wymagania i parametry dotyczące izolacji rur centralnego ogrzewania? Na te pytania odpowiadamy w niniejszym tekście.
Zdarza się, że właściciele domów jednorodzinnych uważają izolację termiczną rurociągów grzewczych za fanaberię, niepotrzebny wydatek, a wręcz stratę pieniędzy. Jest to myślenie błędne. W rzeczywistości bowiem jest zupełnie na odwrót – taka inwestycja to prosta droga do znacznych oszczędności energii cieplnej. Jakie jeszcze benefity wynikają z dobrej izolacji?
Spis treści:
Izolacja termiczna rur grzewczych – dlaczego jest konieczna?
Niższe kwoty na rachunkach za energię i paliwo do kotła wkrótce pokryją koszty poniesione z tytułu zakupu i montażu izolacji termicznej. Wystarczy tylko dobrać odpowiednią izolację do rur grzewczych, aby służyła nam dłużej bez utraty swoich właściwości. To jednak nie wszystko. Rury grzewcze izolujemy również po to, aby ograniczyć straty ciepła, zabezpieczyć rury przed uszkodzeniami mechanicznymi czy zmniejszyć ewentualny hałas generowany przez działającą instalację. Nie bez znaczenia jest także chęć dopełnienia obowiązujących przepisów.
Właściciele domków jednorodzinnych zazwyczaj stosują izolację tylko tych rur grzewczych, które znajdują się poza domem. Trudno się temu dziwić, wszak straty ciepła są tam najczęstsze i największe. Nic więc dziwnego, że miejskie sieci grzewcze są izolowane z taką dokładnością. Jest to dobry wzór dla każdego posiadacza domu. Miasta dbają o swoje (i nasze) pieniądze, czas zatem najwyższy, byśmy również nauczyli się odpowiednio troszczyć o stan naszych kont. Rurociągi zewnętrzne to jednak nie wszystko – z równym pietyzmem powinno się dbać o odpowiednie zabezpieczenie instalacji grzewczych w piwnicy lub kotłowni. Ogrzewanie pomieszczeń niemieszkalnych w domu to przecież strata pieniędzy, którą można ograniczyć lub zupełnie zniwelować.
Termoizolacja rur – dostępne rozwiązania
Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów izolacji. Spośród najpopularniejszych wyróżnić możemy: piankę polietylenową, piankę poliuretanową, wełnę mineralną, wełnę szklaną i styropian. Warto pamiętać, że istotny jest nie tylko rodzaj materiału izolacyjnego, lecz także jego forma (m.in. maty, otuliny, kształtki).
Izolacja termiczna rur pianką
Piankę polietylenową cechuje duży współczynnik dyfuzji pary wodnej, a więc jest praktycznie w stu procentach nienasiąkliwa. Materiał ten nie wypuszcza ciepłego powietrza zimą, natomiast latem stanowi barierę chroniącą przed powietrzem gorącym. Dzięki jej sprężystości i plastyczności doskonale się ją układa na rurach z zachowaniem maksymalnej precyzji. Dużą zaletą pianki jest również jej niewielka grubość – wystarczy 5 mm, by skutecznie zabezpieczyć izolacje znajdujące się w podłodze i ścianach. Jest odporna na wilgoć i niestraszne jej skrajne temperatury – świetnie daje sobie radę zarówno przy minus 80, jak i plus 105 stopniach Celsjusza. Podstawową i właściwie jedyną wadą pianki jest jej łatwopalność. Jeżeli zatem dojdzie do pożaru, materiał ten będzie płonął szybko i intensywnie. Bezpieczniejsze pod tym kątem jest skorzystanie z wełny mineralnej. Jeżeli chcielibyśmy się doszukać jeszcze jednej słabej strony pianki, to byłaby to na pewno jej cena (zwiększona o montaż).
Pianka poliuretanowa to produkt odporny na temperatury z przedziału minus 50 – plus 135 stopni Celsjusza. Cechuje się dużą odpornością na chemikalia. Rozróżniamy 3 rodzaje tego typu pianki, które stosujemy w zależności od konkretnych potrzeb. Pianka miękka krucha używana jest do izolacji rur z wodą zimną i ciepłą oraz do centralnego ogrzewania. Piankę twardą stosuje się z myślą o izolacjach do zasobników ciepła i podgrzewaczy wody. Trzecim rodzajem jest pianka supertwarda – najodporniejsza. Wadą tego materiału jest jego sztywność i nieplastyczność, która utrudnia układanie. Jest również nieodporny na promienie UV i zdarza się, że wchłania wilgoć.
Izolacja cieplna rur wełną
Główną zaletą wełny mineralnej i szklanej jest jej niebywała odporność na wysokie temperatury. Wełna mineralna jest w stanie znieść 250 stopni Celsjusza, a szklana nawet do 500 stopni Celsjusza. Jest to materiał niezwykle trwały – warunki zewnętrzne nie wpływają na jego kurczliwość, topliwość, kruchość czy podatność na wchłanianie wilgoci. Jeżeli chodzi o te parametry, wełna jest właściwie niezawodna. Szczególnie polecamy wełnę szklaną, która cechuje się dużą plastycznością i szczególnymi właściwościami izolacyjnymi. Niestety, wełna jest materiałem podatnym na zawilgocenie, co znacząco wpływa na jej właściwości termoizolacyjne. Dlatego należy dodatkowo chronić ją przed wodą. Ponadto jest to produkt o większej wadze niż np. pianka czy styropian.
Izolacja termiczna rur styropianem
Do zalet styropianu możemy zaliczyć jego nienasiąkliwość – jest on właściwie w stu procentach odporny na wodę i wilgoć. Jest on również niepodatny na działanie środków biochemicznych, a także wytrzymały pod kątem znacznych obciążeń statycznych. Jego wady to stosunkowo niska odporność na wysokie temperatury (maksymalnie 80 stopni Celsjusza), łamliwość, kruchość i brak odporności na organiczne rozpuszczalniki obecne w klejach, farbach czy lakierach. Z reguły używa się go do izolowania pomp, armatury czy wymienników.
Czym się kierować przy wyborze izolacji?
Przy wyborze konkretnej izolacji należy wziąć pod uwagę takie czynniki, jak np. temperatury, jakie będą oddziaływały na otulinę, materiał, z jakiego wykonano rurę, elastyczność i grubość materiału, współczynnik przenikania ciepła czy współczynnik przenikania dyfuzyjnego pary.
Nieskomplikowane instalacje grzewcze lub odpływowe wraz z towarzyszącą im armaturą izolujemy elastyczną pianką polietylenową. Podobnie rury cyrkulacyjne biegnące w bruzdach ściennych, przewodzące wodę ciepłą i zimną.
Pamiętajmy, że poza samą izolacją termiczną rolą otulin jest również ochrona rur przed bezpośrednią stycznością z podłożem (np. zaprawą murarską). Jest to o tyle ważne, że odkształcanie się rur pod wpływem temperatur może doprowadzać do pękania i sypania się tynku. Otulina niweluje ten problem.
Stosowanie otulin to również skuteczna bariera dla hałasów generowanych przez domowe instalacje.
Izolacja rur centralnego ogrzewania – wymagania i parametry
Żeby izolacja cieplna rur grzewczych była skuteczna, musi składać się z dwóch warstw: otuliny, czyli właściwej izolacji cieplnej o niskim współczynniku przenikania ciepła, oraz płaszcza ochronnego, który zabezpiecza izolację przed działaniem czynników zewnętrznych (środowisko, uszkodzenia mechaniczne itp.).
Ważne, by do izolacji rur centralnego ogrzewania zastosować materiał o odpowiedniej grubości, którą określają przepisy dotyczące warunków technicznych. Szczegółowe wymagania znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2017 r. poz. 2285). Dokument pobrać można z Internetowego Systemu Aktów Prawnych.
Izolacja rur grzewczych – podsumowanie
Na tym etapie powinno być jasne, dlaczego termoizolacja nie powinna być traktowana jak niepotrzebny wydatek, a do jej wykonania warto zastosować wysokiej jakości materiały. Choć na początku wydatek może się okazać spory (w zależności od wybranego materiału), to w perspektywie czasu oszczędność będzie zauważalna. Istnieją przynajmniej cztery dobre powody, dla których należy zabezpieczyć rury grzewcze izolatorem ciepła:
• ochrona wody przed zamarzaniem,
• zapobieganie kondensacji pary wodnej w rurach z zimną wodą,
• zmniejszenie strat ciepła,
• dłuższy okres bezawaryjności urządzeń kotłowych i rurociągów.
